Zestien Zuid-Limburgse JOGG-gemeenten slaan de handen ineen

Jorn van Harwegen den Breems werkt voor de GGD Zuid-Limburg. Hij is er o.m. programmacoördinator voor JOGG en de Limburgse netwerkaanpak voor kinderen met overgewicht & obesitas. De regio Zuid-Limburg bestaat uit zestien gemeenten, allemaal JOGG-gemeenten. Deze gemeenten formuleerden een aantal jaar geleden een gezamenlijk gezondheidsbeleid: ‘Zuid Springt Eruit’. Ze ontwikkelden samen het programma ‘Trendbreuk’. Met als doel de gezondheidsachterstanden, die in de regio Zuid-Limburg spelen, in te lopen. JOGG is een van de programma’s die onder Trendbreuk vallen, vertelt Van Harwegen den Breems.

Dát er een Uitvoeringsprogramma moest komen, was besloten in het Koersdocument JOGG uit september 2020. Het proces dat sinds dat moment doorlopen is, heeft Van Harwegen den Breems in nauwe samenwerking met adviseur JOGG-aanpak Mark Blankwater voorbereid en opgezet.

Simpel begonnen
Van Harwegen den Breems: “We hebben eerst alle lokale JOGG-plannen per gemeente opgevraagd. Per omgeving van het kind hebben we gezamenlijk, met alle JOGG-regisseurs bij elkaar, gekeken: waar zitten de overeenkomsten tussen de gemeenten? Dat zijn er heel veel. En vervolgens gingen we na: welke van die zaken zouden we beter regionaal kunnen oppakken? Waar kunnen we met z’n allen de handen ineenslaan?” De Peuter4daagse is zo’n voorbeeld. “Dat deed iedereen apart en doen de gemeenten nu samen. Dan merk je gewoon dat het makkelijker is samen te werken met bijvoorbeeld PPS-partners, dat het voor de individuele gemeenten minder tijd kost om de organisatie te regelen, terwijl de uitvoering gewoon lokaal landt.”

Iedereen eigenaar
De zestien gemeenten, de Provincie, zorgverzekeraar CZ, MUMC, GGD Zuid-Limburg en vele regionale partners uit het onderwijs, sociaal en zorgdomein hebben uitgesproken de gezondheidsachterstanden van kinderen van nul tot achttien jaar in 2030 fors te hebben ingelopen. Van Harwegen den Breems: “Er is dus stevig bestuurlijk draagvlak. En de wil tot samenwerking is er. Het doel is dat iedereen zich eigenaar voelt. Ik ben trots op wat er nu ligt. En ik ben ervan overtuigd dat we met al die positieve energie bij de gemeenten, de JOGG-regisseurs en de JOGG-beleidsmedewerkers echt mooie dingen gaan realiseren in de komende twee jaar waar alle kinderen in Zuid-Limburg van gaan profiteren.”

Verbindingen gezocht
Van Harwegen den Breems: “We hebben met de JOGG-regisseurs twee werkgroepen gemaakt. De ene werkgroep hield zich bezig met de doelstellingen en de ambities die nu in het Uitvoeringsprogramma staan. Waar mogelijk hebben ze die zo SMART mogelijk geformuleerd. De andere werkgroep is bezig gegaan met een monitoring- en evaluatieplan.”

Kenmerkend voor de aanpak is dat bewust is aangesloten op de plannen en programma’s die er al waren. “Er zijn in onze regio sport- en preventieakkoorden gesloten. We hebben de doelstellingen daaruit ernaast gelegd en opgenomen in het Uitvoeringsprogramma, in nauwe afstemming met de gemeenten. Dat is belangrijk. Het is met elkaar verbonden.”

Ook de JOGG-beleidsmedewerkers hebben deelgenomen aan de totstandkoming van het Uitvoeringsprogramma. “We hebben hen om feedback gevraagd. We hebben het echt samen opgebouwd.” Hij vervolgt: “Uiteraard zijn ook de stuurgroep Trendbreuk (bestuurlijk niveau), de ambtelijke werkgroep Trendbreuk (beleidsniveau) en het algemeen overleg van de GGD waar de beleidsmedewerkers volksgezondheid in zitten hierbij betrokken.”

Integraal en couleur locale
Door de regionale aanpak én doordat de plannen per omgeving geordend zijn, voorkom je ‘blinde vlekken’ in individuele gemeenten. Gemeenten die bijvoorbeeld zelf geen middelbare school binnen hun gemeentegrens hebben, houden zo meer zicht en invloed op de continuering van hun aandacht voor een gezonde leefomgeving van die kinderen. En de gemeenten ervaren dat ze veel krachtiger en aantrekkelijker partners zijn voor PPS. “Tegelijk blijft de couleur locale van de afdelingen er natuurlijk helemaal. De regionale afspraken zijn aanvullend.”

“Een van dé doelen van JOGG Zuid-Limburg en dit Uitvoeringsprogramma is dat via o.m. regelmatige bijeenkomsten voor JOGG-regisseurs en soms met beleidsmedewerkers erbij meer en makkelijker kennis uitgewisseld kan worden. Ook dat organiseer ik weer samen met Mark Blankwater en JOGG-regisseurs.” Dit jaar is gestart met een zevental werkgroepen. Een daarvan is bijvoorbeeld Media, als omgeving van het kind. Geen van de gemeenten was daar actief mee bezig. Ja, ga je dan als gemeente zelf het wiel uitvinden of pak je dat gezamenlijk op? Dat laatste heeft bij de zestien gemeenten duidelijk de voorkeur. Zo realiseren ze een goedlopend programma in de Week van de Mediawijsheid dit jaar.”