Gezond moet ‘het nieuwe normaal’ worden

De coronamaatregelen hebben impact op de leefstijl van volwassenen en kinderen. “De afgelopen periode heeft extra zichtbaar gemaakt hoe moeilijk het is om gezonde keuzes te maken”, vertelt Marjon. We worden dagelijks geconfronteerd met de mogelijkheid om ongezonde snacks en frisdrank te kopen en onze smartphones en digitale apparaten trekken continu onze aandacht. Nu we zoveel mogelijk thuis moeten blijven, worden we nog eens extra uitgedaagd om niet te veel stil te blijven zitten en om niet te veel te snoepen.

Marjon merkt op dat ook artsen zich tijdens de coronacrisis uitspreken over de noodzaak om een gezonde leefstijl bij mensen te stimuleren. Ze doen dit ook omdat ze het aantal patiënten met diabetes type 2 en/of hart- en vaatziekten, als gevolg van overgewicht en een ongezonde leefstijl, al jaren zien stijgen. Het gaat in hun boodschap vooral over de overbelasting van ons zorgsysteem, terwijl we bij JOGG staan voor het creëren van een maatschappij waarin gezondheid echt voorop staat en waarin gezond leven voor iedereen vanzelfsprekend is, zo vertelt ze.

‘Kans op overgewicht neemt toe door de coronamaatregelen’

In maart liet JOGG een onderzoek uitvoeren naar de impact van de coronamaatregelen op de leefstijl van kinderen en de conclusie zou de alarmbellen moeten laten afgaan. “Door de coronamaatregelen zijn kinderen minder gaan bewegen, meer gaan eten, meer tijd achter computerschermen gaan doorbrengen en slechter gaan slapen”, vertelt Marjon. Dit vergroot de kans op gewichtstoename bij kinderen. De leefstijltransitie moet daarom nu op ieders agenda komen, vindt ze. Ervoor zorgen dat kinderen gezond leven, vergt een maatschappelijke verandering en het is niet alleen de verantwoordelijkheid van gezinnen om gezond eten op tafel te zetten en ervoor te zorgen dat iedereen thuis voldoende in beweging is.

De overheid, gemeenten, het bedrijfsleven en scholen moeten eraan meewerken en JOGG heeft daarom al deze partijen de afgelopen jaren verenigd in hun werknet (netwerk). Gemeenten kunnen met de JOGG-aanpak aan de slag om de omgeving voor kinderen gezonder te maken, met het bedrijfsleven wordt actief samengewerkt en voor scholen en sportverenigingen zijn er speciale projecten ontwikkeld die op een leuke manier gezond eten en bewegen stimuleren, zoals The Daily Mile en Team:Fit. NOC*NSF is vanaf het eerste uur partner in het werknet. De belangrijkste doelstelling die JOGG en NOC*NSF delen, is dat kinderen het recht hebben om voldoende te kunnen bewegen. “We vinden elkaar op het thema gezonde leefstijl, maar jullie visie daarop is breder omdat het niet alleen over sport en bewegen gaat bij JOGG”, zegt Anneke.

‘Zet ook gezonde opties op het menu’

JOGG en NOC*NSF hebben zich de afgelopen jaren ingezet om de sportomgeving voor kinderen gezonder te maken. Dat, naast bewegen, gezonde voeding belangrijk is, wordt tegenwoordig op de sportverenigingen ook steeds meer gezien. Dat was wel een uitdaging, bekent Marjon. “Vanaf 2014 zijn we dit op de agenda gaan zetten. We zijn toen een onderzoek gestart om na te gaan of er bij bezoekers van sportkantines vraag was naar gezondere opties op het menu. Dat bleek er destijds echt niet te zijn. De gezelligheid met de bitterballen, daar moest je vanaf blijven.” “Gezond werd vaak geassocieerd met ongezellig”, voegt Anneke eraan toe.

JOGG en NOC*NSF lieten zich destijds niet uit het veld slaan. JOGG startte met de werkwijze Team:Fit. Vanuit JOGG helpen coaches verenigingen en sportaccommodaties op weg naar een gezonde sportomgeving. Inmiddels zien Marjon en Anneke verandering in het denken bij de verenigingen. Het serveren van fruit en water na een training of wedstrijd wordt bijvoorbeeld op veel plekken al normaal gevonden.

Door het Nationaal Preventieakkoord, dat in 2018 werd ondertekend, is de samenwerking tussen JOGG en NOC*NSF intensiever geworden. Samen zetten ze zich ook in voor rookvrije sportterreinen en een verantwoord alcoholbeleid bij verenigingen. Inspiratiesessies over de gezonde sportomgeving en een samenwerking in de communicatie en activiteiten tijdens de NOC*NSF Nationale Sportweek zijn onderdeel van het intensieve partnerschap. Ook werken ze aan modelkantines om sportclubs inzicht te bieden in hoe ze een gezonde sportomgeving kunnen faciliteren voor hun leden.

‘Meer politieke betrokkenheid is noodzakelijk’

Al voordat corona ons dagelijks leven sterk beïnvloedde, was overgewicht een probleem in Nederland. Meer dan de helft van de volwassen Nederlanders heeft overgewicht en één op de zeven kinderen is te zwaar. “Door corona zien we nog duidelijker hoe belangrijk een gezonde leefstijl is. Rijksoverheid, maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en gemeenten, iedereen moet nu echt hun verantwoordelijkheid gaan nemen”, zegt Marjon.

In de verkiezingsprogramma’s van politieke partijen wordt hier nog te bescheiden op ingezet, vult Anneke aan. Een gezonde leefomgeving creëren, vraagt overal verandering en de politiek moet zich daarvan bewust zijn. Het gaat niet alleen over volksgezondheid en sport, ook over het onderwijs en het bedrijfsleven. Daarom moet niet alleen het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) zich hierover buigen, meer ministeries moeten hun betrokkenheid tonen om Nederland gezond te krijgen.

Over NOC*NSF

NOC*NSF vertegenwoordigt 77 sportbonden en meer dan 24.000 sportverenigingen. NOC*NSF is ondertekenaar van het Nationaal Preventieakkoord en zet zich al jaren in om de aandacht voor een gezonde leefstijl in Nederland te vergroten.

Minder suiker en frisdrank op sportevenementen

Door corona zijn internationale sporttoernooien, waaronder de Olympische Spelen in Tokyo, verplaatst naar 2021. Coca-Cola is sponsor van de Olympische Spelen, maar past zo’n partnerschap nog wel bij een groot wereldwijd sportevenement in deze tijd? We worden kritischer, merkt Anneke van Zanen-Nieberg op. “Frisdrank waar veel suiker in zit, zoals cola, past eigenlijk niet bij waar we naartoe willen. Internationale sporttoernooien kijken naar de sustainable development goals en willen een duurzaam en gezond imago; de sponsoren moeten daar ook bij passen.” In 2018 sloten JOGG en NOC*NSF, samen met gemeenten en sportmarketingbureaus, het Convenant Gezonde Sportevenementen. Daarmee willen ze een beweging in gang te zetten voor een gezonder aanbod van eten en drinken op sportevenementen voor kinderen t/m 12 jaar en grote evenementen waar veel kinderen komen. Daarbij stimuleren ze ‘gezondere’ sponsoring bij sportevenementen.