Weer een stapje dichterbij een gezondere samenleving voor ieder kind
Voorwoord
Een gezonde toekomst, begint bij een gezonde jeugd. Toch zijn we daar nog niet; lang niet alle kinderen en jongeren in Nederland leven gezond en de coronapandemie en bijbehorende maatregelen hebben daar geen goed aan gedaan.
JOGG vindt dat de gezondheid van onze jeugd een maatschappelijke verantwoordelijkheid is. Alle kinderen en jongeren in Nederland hebben het recht om op te groeien in een omgeving waarin het makkelijk en normaal is om gezonde keuzes te maken. En we vinden dat kinderen en jongeren met overgewicht of obesitas, passende ondersteuning en zorg verdienen. Sinds de start van JOGG in 2010 zijn we daarom de aanjager en facilitator van een groeiend werknet van gemeenten, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Samen met alle verbonden partijen zijn we concreet aan de slag om gezond leven voor iéder kind gewoon te maken. Zo brengen we samen, in de praktijk, een leefstijltransitie van ongezond naar gezond tot stand.
In 2021 had de coronapandemie helaas weer een grote impact op ons werk. De focus lag daarom dit jaar voornamelijk op het behouden en handhaven van de gerealiseerde doelstellingen, werknetten en kwalitatieve ondersteuning. Toch is het ons gelukt om daarnaast een groei door te maken, zoals een stijging van het aantal gemeenten dat onderdeel uitmaakt van de JOGG-beweging (194 gemeenten in 2021), een groei van het aantal sportlocaties dat aan de slag is met JOGG-Teamfit (1906 locaties in 2021) en een uitbreiding van deze werkwijze naar de buurtomgeving. Ook groeide het aantal gemeenten dat werkt met de aanpak Kind naar Gezonder Gewicht naar 35. Het potentiële bereik van JOGG kwam daarmee in 2021 uit op 1.686.575 kinderen en jongeren (van 0 t/m 19 jaar).*
Het maatschappelijk coronasteunpakket gaf ons de mogelijkheid om een tandje bij te zetten, daar waar dat het hardste nodig was. Zo konden we kinderen en gezinnen uit de kwetsbaardere wijken extra ondersteunen. Onder de titel ‘De stem van het kind’ hebben we daarnaast extra aandacht besteed aan het betrekken van kinderen en jongeren bij onze aanpak en zijn we met hen het gesprek aangegaan over de noodzaak van een leefstijltransitie, bijvoorbeeld tijdens de JOGG-meetup, ons internationale online event ‘Youth prespectives on a healthy community’ en in de ondersteuning van gemeenten.
2021 was ook het jaar waarin er weer Tweede Kamerverkiezingen plaatsvonden. En met daarnaast de gemeenteraadsverkiezingen in 2022 in het vooruitzicht, hebben we daarom extra ingezet op het onder de aandacht brengen van de leefstijltransitie, een gezonde omgeving en de JOGG-aanpak bij landelijke en lokale politici. Want politiek-bestuurlijk draagvlak blijft essentieel in het waarmaken van een gezondere samenleving.
Marjon Bachra, directeur JOGG
* CBS 2020, bewerking en analyse: Mulier Instituut
Doelstellingen
Samen maken we gezond gewoon
Door middel van onze integrale JOGG-aanpak zorgen we er samen met ons werknet - al lerende - voor dat in 2025:
- In meer gemeenten in Nederland de sociale en fysieke leefomgeving gezonder wordt gemaakt en kinderen met overgewicht of obesitas passende ondersteuning en zorg krijgen.
- Dat daardoor meer kinderen en jongeren opgroeien in een gezonde omgeving met een gezonde leefstijl.
- Dat daarmee een stijging in de ontwikkeling van gezond gewicht bij kinderen en jongeren wordt gerealiseerd.
Landelijk en internationaal delen we vanuit JOGG onze opgedane expertise; kennis, vaardigheden en goede voorbeelden.
JOGG-werknet
Een groeiend werknet van gemeenten, maatschappelijke organisaties en bedrijven dat werkt aan een gezondere samenleving.
JOGG gelooft dat we alleen sámen gezond gewoon kunnen maken. En met samen bedoelen we professionals vanuit alle beleidsterreinen en sectoren. Landelijk en lokaal, publiek en privaat. Sinds de start in 2010 zijn we daarom de aanjager en verbinder van een groeiend werknet van gemeenten, maatschappelijke organisaties en bedrijven. We spreken van een 'werknet' omdat alle aan ons verbonden partijen concreet aan het werk zijn om ervoor te zorgen dat kinderen gezond kunnen opgroeien.
Lokaal
In gemeenten krijgt onze JOGG-aanpak lokaal vorm. Daar bouwt een JOGG-team een lokaal werknet op. Onder aanvoering van de JOGG-regisseur werkt dit werknet samen aan het structureel makkelijker maken van de gezonde keuze, op plekken waar kinderen veel komen. Daarnaast organiseren steeds meer gemeenten ook passende ondersteuning en zorg voor kinderen met overgewicht of obesitas, met onze aanpak Kind naar Gezonder Gewicht. In 2021 waren dat 35 gemeenten.
Eind 2021 maakten 194 gemeenten onderdeel uit van het JOGG-werknet, waaronder ook de drie BES-gemeenten St. Eustasius, Bonaire en Saba. Daarmee had JOGG in 2021 een potentieel bereik van 1.686.575 kinderen en jongeren (van 0 t/m 19 jaar).*
Landelijk
Vanuit de landelijke organisatie ondersteunen we gemeenten bij de implementatie van de lokale JOGG-aanpak met adviseurs, middelen en kennis, maar werken we ook op landelijk en regionaal niveau direct aan een gezondere samenleving. Bijvoorbeeld door (werk)afspraken te maken met invloedrijke partijen. Door de noodzaak van een leefstijltransitie op de maatschappelijke en politieke agenda te zetten en houden en door werkwijzen zoals JOGG-teamfit te ontwikkelen en implementeren (zie ook 'Gezonde Omgeving').
Naast de 194 gemeenten telde ons landelijke werknet in 2021 officieel 3 kennispartners, 25 maatschappelijke partners, 4 partners voor Kind naar Gezonder Gewicht en 10 bedrijfspartners.
* CBS 2021, bewerking en analyse: Mulier Instituut
In ons partnerplatform werken we samen met relevante maatschappelijke, branche- en koepelorganisaties. Zij hebben zich verbonden, elk vanuit de eigen verantwoordelijkheid, aan het realiseren van de ambitie en doelstellingen van JOGG. Ook in 2021 organiseerden we een weer een online bijeenkomst waarin we onder andere onze visies op een leefstijltransitie met elkaar deelden en we door middel van voorbeelden lieten zien hoe de JOGG-aanpak er in de praktijk uit ziet. Ook bespraken we welke rol de aangesloten partijen voor zichzelf zagen voor het komende jaar, binnen de JOGG-aanpak en de leefstijltransitie.
Ook in 2021 werden weer diverse bedrijfspartners betrokken bij onze projecten en programma’s vanuit de Gezonde Omgeving. Daarnaast maken we het voor JOGG-gemeenten makkelijker om op lokaal niveau met het bedrijfsleven samen te werken door lokale PPS-voorbeelden te vertalen naar makkelijk uitvoerbare concepten. In 2021 hebben we bijvoorbeeld de campagne ‘Gezond Tussend’Ooren’ uit JOGG-regio Noord-Veluwe (samenwerking tussen gemeenten, kinderdagverblijven, consultatiebureaus en supermarkten) beschikbaar gemaakt.
We vinden het belangrijk om, net als we van onze JOGG-gemeenten vragen, kinderen en jongeren met een diverse achtergrond te betrekken bij de totstandkoming van onze landelijke strategie en onze plannen om hun omgeving gezonder te maken. In 2021 hebben we in samenwerking met Nationale Jeugdraad een stappenplan voor samenwerken met jongeren gepubliceerd. Ook in ons eigen werk hebben we jongeren betrokken, bijvoorbeeld bij het onderzoek voor en door mbo-studenten. Vanuit het maatschappelijk coronasteunpakket hebben we vijf gemeenten actief kunnen ondersteunen bij het organiseren van ontwerpsessies met jongeren. Daarnaast hebben we een onderzoek kunnen laten doen naar hoe jongeren zélf hun mentale en fysieke gezondheid ervaren tijdens de coronapandemie.
Van ons werknet verwachten we dat 'practice what you preach' het uitgangspunt is. Voor JOGG-gemeenten en JOGG-samenwerkingspartners betekent dit onder andere een Gezonde Werkvloer in eigen huis. In 2021 werden er weer verschillende Gezonde Werkvloer inspiratiesessies georganiseerd (online door corona) en vonden er twee ondertekenmomenten plaats van de ambitie ‘Gezonder voedingsaanbod in het gemeentehuis’. Dat zet de teller op 11 gemeenten die werken aan Overheidsniveau Gezonde Catering.
Coronasteunpakket
Ook in 2021 waren er nog af en aan coronamaatregelen van kracht; van beperkingen tot lockdowns.
Om de negatieve gevolgen van deze maatregelen op het welzijn en de leefstijl van Nederlanders te verzachten en structurele schade zo veel mogelijk te voorkomen, stelde het kabinet een maatschappelijk steunpakket van 200 miljoen euro ter beschikking. Een groot deel van dit budget werd door gemeenten en landelijke partijen ingezet voor de jeugd, gericht op sociaal en mentaal welzijn en een gezonde leefstijl. Ook JOGG ontving hiervoor budget, te weten 1.750.000 euro.
JOGG heeft met dit budget een extra impuls gegeven aan de activiteiten voor kwetsbare gezinnen in achterstandswijken die juist nu extra aandacht en perspectief nodig hadden. Onder het thema “Kinderen en jongeren in de buurt” is ingezet op vier initiatieven;
- Een gezondere buurt; het gezonder maken van belangrijke ontmoetingsplekken voor kinderen, jongeren en hun ouders; de uitbreiding van JOGG-Teamfit naar de buurt, samenwerking met de Summer/Winter Games en ondersteuning van lokale beweegactiviteiten.
- De stem van het kind; onderzoek naar hoe kinderen en jongeren de periode van de Corona-maatregelen hebben ervaren, de ontwikkeling van een bewustwordingscampagne en ondersteuning van gemeenten bij het betrekken van jongeren.
- Kind naar Gezonder Gewicht; een versnelling en opschaling van de implementatie van passende ondersteuning en zorg voor kinderen met overgewicht en obesitas; o.a. door het opleiden van extra centrale zorgverleners en het versterken van lokale werknetten.
- Verbinding in de regio; versterking van de lokale JOGG-aanpak door versterking van regionale verbinding; o.a. door extra JOGG-NLvitaal bijeenkomsten en de aanstelling van extra regio-coördinatoren.
Advies en ondersteuning
De lokale JOGG-aanpak
JOGG ondersteunt gemeenten bij het lokaal implementeren van de JOGG-aanpak met relatiemanagers, adviseurs, regio-coördinatoren, coaches, experts, en met middelen en kennis.
In 2021 lag er een sterke focus op regionale verbinding. Op basis van signalen vanuit lokale JOGG-teams en analyses van de verschillende regio's zetten we in op het stimuleren van regionale samenwerking tussen JOGG-gemeenten en potentiële JOGG-gemeenten. In 2021 zijn negen Twentse gemeenten tegelijkertijd JOGG-gemeente en JOGG-regio geworden. In de regio's Drenthe, Friesland, Noord-Veluwe en Limburg is de regionale samenwerking gecontinueerd met een belangrijke spilfunctie van de regio-coördinator. In Zuid-Limburg is JOGG partner van het Koersdocument 2020-2023, waarin samen met Huis voor de Sport Limburg en GGD Zuid-Limburg ambities zijn geformuleerd voor het inlopen van hardnekkige gezondheidsachterstanden.
Dankzij het maatschappelijk coronasteunpakket konden we in 2021 regiocoördinatoren in onder andere Zuid-Holland, Twente, Gelderland en Groningen aanstellen. Ook hebben we samen met NL2025 meer JOGG-NLvitaal bijeenkomsten georganiseerd, die in het teken stonden van verbinding in de regio. Tijdens deze bijeenkomsten gaan gemeenten, scholen, zorginstellingen, sportverenigingen en bedrijven met elkaar in gesprek en verkennen ze wat zij elkaar concreet kunnen bieden.
Om het groeiende aantal JOGG-gemeenten nu en in de toekomst te kunnen blijven ondersteunen, hebben we in 2021 aandacht besteed aan een versterking en professionalisering van deze ondersteuning. Dit vertaalde zich in een aanzet tot het herontwerpen van de JOGG-organisatie. Dit traject zal in 2022 zijn beslag krijgen.
In 2021 is de Adviesraad JOGG-wethouders samengesteld en twee keer bij elkaar gekomen. Het doel van de Adviesraad is de versterking van de politieke en maatschappelijke agendering en de lokale borging van de JOGG aanpak. Dankzij de inzet en inzichten van de JOGG-wethouders die participeerden in de Adviesraad kregen wij de mogelijkheid om signalen uit zowel het landelijke als lokale speelveld met elkaar te bespreken en de JOGG-aanpak waar nodig aan te scherpen. Bijvoorbeeld als het gaat om de samenwerking met gemeenten in de partnerschapsfase of de inzet op de gemeenteraadsverkiezingen.
Voor alle lokale JOGG-teams en professionals organiseren we jaarlijks een meetup. Tijdens de JOGG-meetup komen we samen om inspiratie, kennis en ervaringen te delen. Én om ons werk te vieren! Vanwege Corona en de aanhoudende maatregelen hebben we 2021 een online reeks van 3 digitale JOGG-meetups georganiseerd. Vanuit het thema ‘In de buurt van de jongeren’ ging gespreksleider Sabine Uitslag in gesprek met experts en jongeren over onder andere het betrekken van jongeren, jongeren en hun mentale gezondheid en de wereld van het gamen.
De drie digitale JOGG-meetups van 2021 kun je hier terugkijken.
Gezonde omgeving
Een gezondere leefomgeving voor ieder kind.
JOGG wil dat alle kinderen en jongeren gezond kunnen opgroeien. Dit kan alleen als de fysieke en sociale omgeving waarín zij opgroeien daartoe uitnodigt. Op de plekken waar kinderen veel komen moet het makkelijk zijn om gezond te eten, zorgeloos te bewegen en spelen en voldoende te ontspannen.
Onder de noemer Gezonde Omgeving zetten we daarom vanuit de landelijke JOGG-organisatie kaders voor het gezonder maken van de sport-, school-, werk-, buurt- en vrije tijdsomgeving op lokaal niveau. We ontwikkelen onder andere werkwijzen, leggen verbindingen met invloedrijke partijen, organiseren pilots en brengen onze lessen naar de lokale praktijk. Zo maken we al lerende de omgevingen van kinderen en jongeren gezonder. Zowel vanuit de lokale JOGG-aanpak in gemeenten als direct vanuit de landelijke organisatie.
In 2021 lag de focus op de omgevingen Buurt, School, Sport, Vrije Tijd, Werk, en Media.
Ieder kind moet kunnen opgroeien in een fijne buurt waar je zorgeloos kan bewegen en spelen en waar niet overal verleiding naar (ongezond) is. In deze omgeving leggen we de verbinding tussen leefstijl een het beleidsterrein ruimtelijke ordening. Met de werkwijze JOGG-teamfit zetten we in op een programma voor gezondere buurtlocaties. In 2021:
- konden we door het maatschappelijk coronasteunpakket de werkwijze JOGG-Teamfit, waarmee we al actief zijn in de Sportomgeving, uitbreiden naar ontmoetingsplekken in de buurt. We richten ons daarmee op een gezonder voedingsaanbod bij buurthuizen en wijkcentra, stads- en kinderboerderijen en speeltuin(vereniging)en.
- hebben we vanuit het maatschappelijk coronasteunpakket ook 17 lokale en regionale projecten kunnen ondersteunen, die op een structurele wijze bijdragen aan meer bewegen in de buurt. Ook hebben we bijgedragen om zo’n 130.000 jongeren in beweging te krijgen vanuit een samenwerking met Summer/Winter Games 2021, een initiatief van de Cruyff Foundation, Krajicek Foundation en Sociaal Werk Nederland.
- Hebben we verkend hoe we de leefstijltransitie/gezonde omgeving op de agenda krijgen van het ruimtelijk domein en de bouwsector. Want een leefstijltransitie vraagt om beleid op een gezondere omgeving vanuit álle beleidsterreinen. Hierin trekken we samen op met onder andere JOGG-partner Ballast Nedam Development.
Binnen de omgeving School en Opvang werken we aan een gezonder voedingsaanbod en meer beweegactiviteiten op school en de opvang. In 2021:
- is de pilot om de eetomgeving in en rondom VO- en mbo-scholen gezonder te maken, nagenoeg afgerond. Drie gemeenten zijn geholpen om samen met voedselaanbieders en scholen stappen te zetten naar een gezonde eetomgeving rondom de school. Corona heeft de pilot extra uitdagend gemaakt vanwege de lange periode van afwezige leerlingen. We concluderen dat het een proces van lange adem is. Lessen uit de pilot zijn onder andere beschreven in drie artikelen over ‘Aan welke knoppen kunnen we draaien? Ook een checklist helpt’, ‘Hoe krijgen we de voedselaanbieders rond de scholen mee?’ en ‘Een gezonde eetomgeving volhouden? bouw aan een community, zorg ervoor dat iedereen mee blijft doen!’
- steeg het aantal bij ons Akkoord Gezonde Voeding op Scholen aangesloten partijen ondanks corona in 2021 van 35 naar 43.
- hebben we wederom het door VWS gefinancierde subsidieregeling watertappunten voor scholen uitgevoerd.
- hebben we JOGG-gemeenten zo goed mogelijk ondersteund bij meedoen met landelijke, terugkerende evenementen zoals de Koningsspelen, het Nationaal Schoolontbijt en Kraanwaterdag. Deze evenementen hebben direct invloed op de leefomgeving van kinderen en zijn vanwege de grote zichtbaarheid geschikte activiteiten om het politiek bestuurlijk draagvlak in gemeenten te verhogen.
Binnen de omgeving sport maken we met de werkwijze JOGG-Teamfit het voedingsaanbod in sportkantines en horeca van sportaccommodaties gezonder. Daarnaast is er aandacht voor een rookvrij sportterrein en verantwoord alcoholgebruik. Bij sportevenementen gaan we voor een gezonder voedingsaanbod en gezondere sportsponsoring. Binnen de omgeving Sport werken we samen met onder andere NOC*NSF, sportbonden, verenigingen en gemeenten. In 2021:
- Hebben we de JOGG-teamfit Werkwijze vertaald naar een online tool ‘Mijn-Teamfit’
- Is het aantal sportlocaties dat aan de slag is met de werkwijze, ondanks corona, gegroeid van 1.805 in 2020 naar 1.906 in 2021.
- konden sommige topsportevenementen weer doorgaan en is het Olympic festival in het kader van het Convenant Gezonde Sportevenementen met hulp van JOGG-Teamfit als gezonder sportevenement onder de aandacht gebracht. In 2021 werd ook de samenwerking met Nevobo getekend, waarmee we in 2022 het WK Volleybal Vrouwen verbinden aan gezonde voeding en een gezonde leefstijl. En zijn we een samenwerking met FC Utrecht aangegaan, als aftrap voor meer verbinding tussen lokale JOGG-werknetten en Betaald Voetbal Organisaties.
Binnen de omgeving Vrije Tijd werken we, met het initiatief Gezond Uit, samen met dagattracties aan een gezonder voedingsaanbod tijdens een dagje uit. In 2021:
- was de ambitie Gezond Uit getekend door 20 dagattracties waaronder Ballorig, een binnenspeeltuin met 32 locaties.
- Omdat er lokale initiatieven zijn om aandacht te geven aan gezondere kindermenu's heeft een stagiair onderzoek gedaan of hier een rol kan zijn voor JOGG.
Binnen de omgeving Werk zetten we in op een gezonde werkvloer bij werkgevers met veel jongeren in dienst, mbo-instellingen, en hun netwerk, om mbo-studenten op de werkvloer van het leerbedrijf te laten ervaren wat een gezonde leefstijl is. In 2021:
- hebben we onder andere samen met Hanze Hogeschool een onderzoek uitgevoerd voor en door studenten over vitaliteit op de werkvloer, aangevuld met inzichten vanuit professionals. In 2022 zal hier een vervolg aan worden gegeven.
- hebben we een tweede sessie georganiseerd met de meest favoriete bijbaanwerkgevers uit de levensmiddelenbranche inclusief brancheorganisatie CBL over ‘bereiken en activeren van de jonge medewerkers’. De partijen gaven aan in te willen zetten op kleine experimenten op de winkelvloer. Dit hebben we concreet gemaakt met het concept ‘even spiegelen’. In 2022 wordt dit concept getoetst op de winkelvloer.
In 2021 hebben we de omgeving Media verder ontwikkeld. Binnen deze omgeving is een onderscheid gemaakt tussen de landelijke en lokale agenda. Landelijk richten we ons op systematische veranderingen (beleid, productontwikkeling etc.), lokaal wordt samenwerking met relevante professionals aangegaan en wordt er ingezet op mediawijsheid en mediaopvoeding. In het kader van dat laatste zijn we in 2021 een samenwerking aangegaan met Netwerk Mediawijsheid.
Kind naar Gezonder Gewicht
Passende ondersteuning en zorg voor kinderen en jongeren met overgewicht of obesitas.
JOGG wil dat voor iéder kind gezond leven normaal is. Daarbij hebben we ook aandacht voor kinderen en jongeren met overgewicht of obesitas.
Sinds 2019 werken we daarom aan de implementatie van de aanpak Kind naar Gezonder Gewicht, waarmee we gemeenten helpen om passende ondersteuning en zorg voor deze groep kinderen (en hun gezin) te organiseren. Met deze aanpak geven we richting aan het lokaal verbinden van zorg- en sociaal domein voor een optimale ondersteuning van het kind en gezin.
In 2021 werd JOGG officieel kartrekker van de aanpak en verantwoordelijk voor de lokale implementatie en het aansluiten en begeleiden van gemeenten. De stuurgroep met de organisaties JOGG, NJi, NCJ, RIVM en de VU/Care for Obesity werd daarmee in 2021 opgeheven.
Eind 2021 waren 35 gemeenten aan de slag met de aanpak Kind naar Gezonder Gewicht.
Communicatie & Public Affairs
Landelijke aandacht voor de JOGG-beweging
Het behoud en de groei van ons (werk)net en van steun voor ons werk vragen om een sterke positionering van JOGG. Corporate communicatie speelt daarin een belangrijke rol en stuurt op het helder overbrengen van de identiteit en het imago van de organisatie, naar alle belangrijke doelgroepen.
Vanuit het maatschappelijk coronasteunpakket hebben we de bewustwordingscampagne ‘We hebben meer Grote Mensen nodig’ ontwikkeld. Hierin staat de 'stem van het kind' centraal. Kinderen roepen op dat er meer Grote Mensen nodig zijn die ervoor zorgen dat zij gezond kunnen opgroeien. Op de website meergrotemensen.nl worden voorbeelden van ‘Grote Mensen’ uitgelicht, waaronder een wethouder, schooldirecteur, buurtsportcoach, kantinemedewerker en projectontwikkelaar. Het doel van deze campagne is om meer professionals bewust te maken van de rol die zij kunnen spelen in het gezonder maken van de leefomgeving van de jeugd. Én om de professionals die daar hun rol al in pakken in het zonnetje te zetten.
In 2021 heeft de Week voor de Gezonde Jeugd plaatsgevonden van 7 t/m 11 juni. Inmiddels is deze week een vast moment voor JOGG-gemeenten om met activiteiten extra aandacht te vragen voor een gezonde jeugd, gezonde toekomst en de lokale JOGG-aanpak. Vanuit JOGG hebben we lokale activiteiten een podium gegeven in onze landelijke communicatie en zijn ook onze JOGG-ambassadeurs weer bij verschillende activiteiten ingezet.
Expertise
Kennis en vaardigheden genereren en ontsluiten
JOGG is de verbinder en het kompas van iedereen die mee wil werken aan een samenleving waarin ieder kind gezond opgroeit. Onze expertise stellen we beschikbaar aan iedereen die met een integrale aanpak wil werken aan een gezondere leefomgeving voor de jeugd en passende ondersteuning en zorg voor kinderen met overgewicht of obesitas.
Naast onze eigen expertise, delen we ook expertise vanuit het werknet. Het wederzijds delen van kennis en kunde is de basis van onze lerende methode. Het gaat hierbij dus om nieuwe (wetenschappelijke) inzichten en kennis maar ook goede voorbeelden en ervaringen uit andere gemeenten en van partners.
Monitoring & Evaluatie
Monitoring en evaluatie van de JOGG-beweging
Naast lokale monitoring en evaluatie van de JOGG-aanpak in gemeenten, monitoren en evalueren we ook onze landelijke doelstellingen.
- Sinds 2015 berekent het Mulier Instituut jaarlijks ons potentiële bereik. Het Mulier instituut berekende op basis van cijfers van het CBS dat in 2021 het potentieel bereik van kinderen en jongeren (0 t/m 19 jaar) in JOGG-wijken 1.686.575 was. Dit getal geeft het aantal kinderen en jongeren weer die woonachtig zijn in de JOGG-wijken. Maar er zijn meer manieren waarop we kinderen en jongeren bereiken. Zoals jeugdleden van Teamfit-verenigingen uit niet-JOGG-gemeenten, Kinderen en jongeren die The Daily Mile lopen in niet-JOGG-gemeenten of Kinderen bereikt via Kind naar Gezonder Gewicht in JOGG- en niet JOGG-gemeenten.
- Uit onderzoek concludeerde het RIVM dat in buurten waar de JOGG-aanpak vier jaar bestaat, het gemeten percentage kinderen met overgewicht 9 procent lager ligt dan in buurten zonder die aanpak*. In 2022 wordt dit onderzoek herhaald. Recent onderzoek van Annita Kobes** stelt dat JOGG, met name in armere wijken succesvol lijkt in het terugbrengen van de prevalentie van overgewicht.
- In 2021 werkten we met Alles is Gezondheid, Pharos, RIVM, Vereniging Sport en Gemeenten en ZonMw aan een gezamenlijke visie op het monitoren en evalueren van integrale aanpakken ten behoeve van preventie en gezondheidsbevordering. Het doel is het aanjagen en voeren van een breed debat hierover met wetenschappers, beleidsmakers en professionals uit de praktijk.
* Daling overgewicht in JOGG-buurten
** Prevalence of overweight among Dutch primary school children living in JOGG and non-JOGG areas
Internationaal
De uitdagingen waar JOGG zich in Nederland voor inzet, houden niet op bij de grens
JOGG werkt sinds de start daarom ook internationaal samen en de afgelopen jaren is ons werknet gegroeid en verstevigd met internationale partners. Er wordt gekeken naar en geleerd van onze aanpak en ook voor ons is er internationaal veel te halen.
Eind 2021 waren er 12 landen aangesloten bij onze Youth Health Community. In juli 2021 organiseerden we een online event ‘Youth prespectives on a healthy community’ waar uit Europa een aantal professionals, maar vooral jongeren, hun stem lieten horen over wat er moet gebeuren voor een gezonde jeugd, gezonde toekomst.
Organisatie
Het landelijke JOGG-team
Het landelijke JOGG-team bestaat uit denkers en doeners, verbinders en samenwerkers, adviseurs en kennisdelers. We werken met ruim 40 vaste medewerkers en een pool van ruim 50 flexibel inzetbare externe medewerkers. We staan midden in de samenleving en hechten veel waarde aan vitaliteit, balans, inclusie en diversiteit.
JOGG kent een governancestructuur van een eenhoofdig bestuur met een raad van toezicht. De raad van toezicht hecht eraan om jonge potentiële toezichthouders ervaring op te laten doen en stelt hiervoor een positie ter beschikking voor steeds twee jaar.
Directeur-bestuurder: Marjon Bachra
Raad van toezicht 2021: Paul Depla (voorzitter), Tom Oostrom, Erik Lenselink, Nicole Teeuwen, Araya Sumter, Jonneke Reichert
Het managementteam bestaat uit drie MT-leden met de volgende portefeuilles:
- Implementatie JOGG-aanpak & Acquisitie JOGG-gemeenten
- Gezonde Omgeving & PPS en Strategie
- Communicatie & Expertise.
Eind 2021 was de omvang van het personeelsbestand 38,4 fte en 43 medewerkers. Daarnaast heeft de organisatie een flexibele schil van ruim vijftig mensen die we extern inhuren voor de JOGG-aanpak.
Niet alleen zet ons team zich dagelijks in om de leefomgeving van jongeren in Nederland gezonder te maken. Ook onze eigen (werk)omgeving proberen we zo gezond mogelijk in te richten; voor zowel onze fysieke én mentale gezondheid, op kantoor en thuis!
JOGG wil een goede balans creëren tussen thuiswerken, op kantoor of elders. Dit betekent flexibiliteit en tegelijkertijd verbinding en betrokkenheid. Wat wij belangrijk vinden? Dat iedereen zich gezond en energiek voelt. In 2021 beïnvloedde de coronacrisis het werken en samenwerken bij JOGG. Aandacht voor weerbare, vitale medewerkers was onder deze omstandigheden des te belangrijker. Vitaliteit, flexibiliteit en competentieontwikkeling waren dan ook in 2021 weer speerpunten, wat bekroond werd met het Vignet Vitaal Bedrijf.
In 2021 hebben we tevens plannen gemaakt voor hybride werken na coronatijd. Een goede balans tussen thuiswerken en elkaar fysiek ontmoeten, tussen op afstand zijn en verbondenheid en betrokkenheid te ervaren bij elkaar en bij de organisatie is onze uitdaging voor 2022.
Naast een diversiteit aan werkzaamheden, hechten wij ook veel waarde aan een diverse en inclusieve werkomgeving. Dit is terug te zien in ons personeelsbestand. Wij waarderen verschillen, omdat we vinden dat ze zorgen voor verschillende invalshoeken en talenten. Wij willen dat iedereen zich veilig, gerespecteerd en prettig voelt.
In 2021 hebben we extra aandacht gehad voor diversiteit en inclusie, bijvoorbeeld door een bewustwordingssessie/discussie voor en door collega’s en is er meer bewustwording ontstaan voor wat dit betekent op de werkvloer en voor de inhoud van ons werk.
Samen met onze partners streven we een maatschappelijk verantwoord ketenbeheer na. JOGG wil een positieve invloed uitoefenen op het sociale beleid en het duurzaam- en gezondheidsbeleid van partners, toeleveranciers en afnemers. Ook in de interne organisatie wordt hier terugkerend aandacht aan besteed.
Het managementteam bespreekt wekelijks de ontwikkelingen binnen de publieke, politieke en private sectoren, alsook de interne aangelegenheden. Er is een risicoanalyse opgesteld waarin de voornaamste risico’s zijn opgenomen en het mogelijk effect op het behalen van de doelstellingen.
Financiën
Financieel overzicht 2021
JOGG werd in 2021 nagenoeg volledig gefinancierd door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Daarnaast ontving JOGG bijdragen van diverse bedrijfspartners die bij JOGG zijn aangesloten.
Tot en met 2020 ontving JOGG nog een bijdrage van gemeenten maar deze is in 2021 afgeschaft. De totale werkelijke ontvangen subsidie in 2021 bedroeg ruim 9,3 miljoen euro (96,19% van de totale inkomsten). De subsidie is in vergelijking met 2020 met bijna 1,4 miljoen euro toegenomen. Deze stijging komt door de extra impuls vanuit het maatschappelijk coronasteunpakket (zie hoofdstuk 2.2 coronasteunpakket).